Oplichtingspraktijken van Verzekeraars in Spanje

Een verzekering is in essentie een sociaal contract: jij betaalt premie, de verzekeraar dekt je risico. Althans, dat is het idee. Maar in Spanje wordt dat sociale contract steeds vaker ondermijnd door wanpraktijken, bureaucratische sabotage, en ronduit oplichterij.

Spanje kent een grote en groeiende verzekeringssector, goed voor ruim 63 miljard euro aan premie-inkomsten per jaar. Toch stijgt ook het aantal klachten. De sector wordt gekenmerkt door een mix van agressieve verkoopstrategieën, zwakke regulering, en een juridisch moeras waarin klanten snel vastlopen. In dit artikel leggen we uit hoe Spaanse verzekeraars klanten oplichten, waarom het systeem hen beschermt, en wat jij eraan kunt doen.

1. Achtergrond: de verzekeringsmarkt in Spanje

Cijfers en spelers

Spanje heeft een van de grootste verzekeringsmarkten in Europa, met meer dan 200 actieve maatschappijen. Enkele bekende namen:

• Mapfre – grootste verzekeraar van Spanje, actief in meer dan 40 landen

• Mutua Madrileña – sterk in auto- en zorgverzekeringen

• AXA, Allianz, Generali – internationale spelers met Spaanse dochterbedrijven

• Linea Directa, Caser, Adeslas – gericht op specifieke sectoren zoals tandzorg of expats

De meeste polissen worden via makelaars verkocht of direct via callcenters. Consumentenvertrouwen is echter laag: volgens de OCU (Organización de Consumidores y Usuarios) vindt slechts 43% van de verzekerden dat ze ‘eerlijk en transparant’ behandeld zijn bij een claim.

2. Meest voorkomende oplichtingspraktijken

A. Verborgen uitsluitingen (en vage taal)

De Spaanse wet (Ley de Contrato de Seguro, 1980) vereist dat clausules “duidelijk en begrijpelijk” zijn. In de praktijk wemelt het van juridische dubbelzinnigheid. Voorbeelden:

• Een “dekking tegen brand” blijkt géén schade door kortsluiting te omvatten

• “Noodgevallen” in zorgpolissen dekken geen ambulancekosten tenzij vooraf telefonisch goedgekeurd

• Dekkingen voor “diefstal” sluiten zakkenrollers op straat uit

➡ In 2022 klaagde een gezin uit Alicante hun verzekeraar aan omdat stormschade aan het dak niet werd gedekt: het ging zogenaamd om “extreme wind” (boven 80 km/u), en dat zou onder de verantwoordelijkheid van het Consorcio de Compensación de Seguros vallen—een staatsorgaan dat maanden later pas uitbetaalde.

B. Medische claims: een mijnenveld

Zorgverzekeraars in Spanje, zoals Sanitas, Adeslas of DKV, hebben een reputatie opgebouwd voor systematisch wantrouwen richting hun eigen klanten.

• Pre-existente aandoeningen worden vaak onterecht als “verzwegen” aangemerkt

• Diagnoses worden aangevochten op basis van oude medische dossiers

• Specialistische zorg wordt “geweigerd wegens onvoldoende medisch belang”

➡ Een Nederlandse expat in Marbella meldde een nekhernia. Ondanks verwijzing van de huisarts, weigerde de verzekeraar een MRI. Pas na juridische dreiging werd de scan vergoed—vier maanden later.

C. Schadeafhandeling: rekken en traineren

Verzekeraars gebruiken meerdere technieken om schadeclaims te ontmoedigen:

• Geen bevestiging van ontvangst van documenten

• Herhaald verzoeken om extra bewijsmateriaal

• Stille afwijzing zonder motivatie

• Overdracht aan externe expertbureaus met eigen belangen

➡ Bij waterschade in een appartement in Valencia bleken de experts van de verzekeraar samen te werken met een aannemer die 40% onder de marktprijs repareerde—zonder overleg met de eigenaar.

3. Waarom blijven deze praktijken bestaan?

A. Juridische bescherming door traagheid

Een klant die zijn gelijk wil halen, moet naar de rechter. Dat kost tijd, geld en energie:

• Gemiddelde looptijd civiele zaak: 1 tot 3 jaar

• Advocaatkosten: vaak €2.000 tot €5.000

• Recht op schadevergoeding: niet gegarandeerd, zelfs bij overwinning

De drempel is dus hoog. Slechts 8% van de klanten die zich benadeeld voelen, stappen naar de rechter (bron: Consejo General de la Abogacía Española).

B. Zwakke toezichthouders

De Dirección General de Seguros y Fondos de Pensiones (DGSFP) ontvangt jaarlijks duizenden klachten, maar legt zelden boetes op. Rapporten van het ministerie tonen dat:

• Minder dan 5% van de klachten leidt tot sancties

• Veel klachten blijven onbeantwoord

• Er is geen centrale zwarte lijst van frauderende verzekeraars

C. Consument is slecht geïnformeerd

• 67% van de consumenten leest polisvoorwaarden niet volledig

• Slechts 12% kent zijn rechten bij een conflict

• Expats zijn extra kwetsbaar: taalbarrière, geen toegang tot lokale hulp

4. Bekende rechtszaken en mediazaken

• Caso Zurich (2018): Een rechter in Barcelona veroordeelde Zurich tot het betalen van €185.000 na het structureel negeren van contractuele verplichtingen bij woningbrand.

• La Sexta’s “Equipo de Investigación” (2022): Documentaire over hoe verzekeraars medische kosten systematisch weigeren, zelfs bij terminaal zieke patiënten.

• OCU-onderzoek (2023): Oproep tot hervorming van het claimsysteem; benadrukt ‘asymmetrische machtsverhouding’ tussen klant en verzekeraar.

5. Wat kun jij doen? (en wat vooral niet)

DOEN:

1. Lees je polisvoorwaarden volledig (en laat ze vertalen als nodig)

2. Bevestig elke claim schriftelijk, via e-mail of aangetekende brief

3. Maak foto’s/video’s van schade direct

4. Bewaar medische dossiers en correspondentie chronologisch

5. Dien een officiële klacht in bij de DGSFP

6. Zoek juridische hulp via OCU of FACUA

VOOR EXPATS:

• Werk alleen met makelaars die jouw taal spreken en geregistreerd zijn (controleren via DGSFP-website)

• Vraag altijd een “carta de derechos” (rechtenverklaring) bij het afsluiten van een polis

• Vermijd bundelpolissen via banken (combinatie van hypotheek, leven en woningverzekering)

VOOR OUDEREN:

• Vraag hulp van familie of vrienden bij contractbeoordeling

• Vermijd telefonische verkoop: zeg nooit “ja” tijdens cold calls

• Let op automatische verlengingen (vaak jaarlijks)

6. De toekomst: hoop op verandering?

De Europese Unie werkt aan strengere regels voor transparantie en consumentenbescherming (IDD-richtlijn, Solvency II). Spanje implementeert die mondjesmaat, maar de politieke druk neemt toe. In 2024 kondigde het ministerie van Economie aan te willen werken aan:

• Een onafhankelijke klachtenautoriteit

• Boetes tot €1 miljoen voor systematische misleiding

• Meer digitale transparantie (real-time claim tracking)

Maar of dat genoeg is om de diepgewortelde cultuur van ontwijking en uitstel te veranderen? Dat is voorlopig koffiedik kijken.

Slotbeschouwing: wie verzekert ons tegen de verzekeraars?

In een ideale wereld beschermen verzekeraars ons tegen rampen. In Spanje lijken ze eerder het risico zelf te vormen. Met een mengeling van juridische acrobatiek, administratieve uitputting en bewuste misleiding worden klanten gemanipuleerd en misleid—en vaak met succes.

Verzekeren in Spanje is soms een gok, en zoals bij elk casino: het huis wint meestal.